Osmanlı Devleti’nde esnaf iki gruba ayrılmıştı. Bunlardan biri, özel teşebbüse dayanan serbest meslek kuruluşları idi. Bu esnaf grubu esnaf loncalarına bağlı bulunmaktaydı. Diğeri ise devlet işletmeciliği esasına göre dirlik ve ulufeye bağlı esnaftı . Devletin, maaş verdiği memur/işçi statüsündeki bu esnaf grubunun üzerindeki denetimi daha güçlüydü. Devlet için iş gören ve Osmanlı sarayının zaruri ihtiyaçlarını karşılamakla görevli bu esnaf grubunda tab ü alem mehterleri, çadır mehterleri, aşçı, helvacıyân, habbazîn, câmeşuyân, hayyatîn ile mürekkepçi, kâğıtçı, kuyumcu, çilingir ve kazancı yer alırdı . Yine güğümcü, kürkçü, hakkâk ve saraç gibi sınıflar da saray esnafındandı. Devlete ait işyerlerinde maaş karşılığı çalışan bu esnaf grubuna ehl-i hıref-i hâssa adı verilmekteydi. Devletin bunlar üzerinde doğrudan bir kontrol sistemi vardı .