Cüneyd Bağdadî’ye kıssa anlatmaktan fayda ne? diye sorulmuş. “Sana peygamberlerin kıssalarından kalbini sebâta erdirecek olanları anlatıyoruz” Hûd-120 ile cevap vermiş.

Hakk geldi batıl zail oldu/İsra-81 tertibi batılla meşguliyetin terk edilip hakkı ikamet etme vazifesine işaret eder.

Menkabe geleneği; hakkı ikame etme ameliyesinin parçasıdır. Menkabeler, güzeli gösterme açısından mühim. İyi halleri, hal ehli kimseleri, güzide örnekleri anlatmak; dinleyicinin, dinlediği meseleyi mihenk edinip kendini tartmasına zemin hazırlar. Ferdî ve ictimâî olarak İslam’ı iyi temsil eden kişi ve toplulukların hatıratlarını okumak bu açıdan faydalı.

Osman Hulûsî Efendi ve hayru’l-Halef’i Hamideddin Efendi’ye dair ihvanlardan nakledilen hatıraları okuma bahtiyarlığı, bu satırları yazmamıza vesile oldu. Mürşid-i kâmillerin ve mürid-i hakîkîlerin hayatlarını okuyunca Hulûsî Efendi’nin (ks) şu beyti yâdıma düşüyor;

İnsan utanır âlem-i insâna bakınca
İnsan diyemez kendine, insâna bakınca