“Koğuşta yazdığım yazılarda kendi yaşamımı anlatmıştım, ama yalnız içimi dökmek, tutuklulukla savaşımda özbenliğimi yitirmemek için mi, yoksa özel durumumun dışında herkesçe okunup benimsenebilecek bir söz söylemek, bir bildiride bulunmak için mi? Kısacası bir yazın değeri var mıydı bu yazıların? Koğuşta bunu hiç düşünmedim, içimden geldiği gibi yazdım.” 12 Mart 1971. Hümanizim anlayışının Türkiye’de yaygınlaşmasına öncülük etmiş yazar ve çevirmen Azra Erhat, o dönem pek çok aydın gibi tutuklanır ve dört ay Maltepe Askeri Cezaevi’nde kalır. Yaşamöyküsünü kaleme almaya da o günlerde başlar. Yeğeni Gülleylâ’ya öyküler anlatır gibi yazdığı anılarında çocukluk ve ilkgençlik yılları vardır. Gülleylâ’ya Anılar, “En Hakiki Mürşit” adıyla ve dört bölüm olarak yayımlamayı planladığı anılarının ilkidir. Cezaevinden çıktıktan beş yıl sonra yazmayı sürdürdüğü yaşamöyküsünün “Koğuştan Sevgi’ye” adlı ikinci bölümünü tamamlayamadan aramızdan ayrılır Azra Erhat. Burada anlatılanlar, onun kırılmaz aydın duruşunun en canlı örneğidir.
kişisel detaylarla ilgili bölümler biraz sıkıcı gelebilir. Ancak satır arasında anlatılan avrupa nın 20 lerdeki hali bile müthiş. Özellikle eğitim konusunda. 30 lardaki bizim halimiz ise hala yetersiz. Akıcı okunuyor ama yoğunluğu az. Yine de hayran olunası bir kadınmış bravo.
Azra Erhat çevirileriyle, yazılarıyla, ilişkileriyle, mavi yolculuklarıyla Türkiye’dir, Anadolu’dur, Akdeniz’dir. Örnek alınası bir aydındır. Birçok aydın gibi onun da başına kovuşturmalar, tutuklamalar gelir. Gülleyla’ya Anılar’ı da Maltepe Askeri Cezaevin’de tutuklu olduğu sırada yazmayı tasarlar. Nitekim bir bölümünü de yazar. Ne var ki tasarısını tamamlayamadan göçer gider, elimize bu yarım kalmış yapıt kalır. Azra Erhat, Gülleyla’ya Anılar’ın 140. sayfasında uğradığı haksızlıkları sanki yüreğindeki bir buruklukla dile getirir: ”Benden sonra yetişen klasik filologlar vardır Türkiye’de, hiçbiri etkinliğini dışarıya vuramamış, kamuya mal edememiştir. Bu davaya en iyi hizmet etmiş olan benim, bu kanımı açığa vurmaktan hiç çekinmem. Ama ben üniversiteden kovuldum, onlar kaldılar. Beni kovduğuna üniversite utansın. Bu çeşit haksızlıkların hesabını insan kendi sormaz, tarih verir.”
Kitap Yorumları - (5 Yorum)
Yazar ve çevirmen Azra Erhat’ın anılarını okumak çok keyifliydi.
kişisel detaylarla ilgili bölümler biraz sıkıcı gelebilir. Ancak satır arasında anlatılan avrupa nın 20 lerdeki hali bile müthiş. Özellikle eğitim konusunda. 30 lardaki bizim halimiz ise hala yetersiz. Akıcı okunuyor ama yoğunluğu az. Yine de hayran olunası bir kadınmış bravo.
Çok güzel bir anı kitabı… Cehaletin iktidarda olduğu ülkemizde böyle değerli, çalışkan ve yurtsever insanların kıymeti ne zaman anlaşılacak?!!!
30lar 40ların panoramasını çizen çok güzel bir anı kitabı
Azra Erhat çevirileriyle, yazılarıyla, ilişkileriyle, mavi yolculuklarıyla Türkiye’dir, Anadolu’dur, Akdeniz’dir. Örnek alınası bir aydındır. Birçok aydın gibi onun da başına kovuşturmalar, tutuklamalar gelir. Gülleyla’ya Anılar’ı da Maltepe Askeri Cezaevin’de tutuklu olduğu sırada yazmayı tasarlar. Nitekim bir bölümünü de yazar. Ne var ki tasarısını tamamlayamadan göçer gider, elimize bu yarım kalmış yapıt kalır. Azra Erhat, Gülleyla’ya Anılar’ın 140. sayfasında uğradığı haksızlıkları sanki yüreğindeki bir buruklukla dile getirir: ”Benden sonra yetişen klasik filologlar vardır Türkiye’de, hiçbiri etkinliğini dışarıya vuramamış, kamuya mal edememiştir. Bu davaya en iyi hizmet etmiş olan benim, bu kanımı açığa vurmaktan hiç çekinmem. Ama ben üniversiteden kovuldum, onlar kaldılar. Beni kovduğuna üniversite utansın. Bu çeşit haksızlıkların hesabını insan kendi sormaz, tarih verir.”