Bitik Adam’da Papini’nin ruh hallerini, fikirlerden fikirler doğuran bir zihnin yankısını duyduk. Acılarla doluydu. Kadınlar, edebiyat, felsefe, gelecek, dünyanın bütün uğultuları tek bir noktaya sıkışmıştı. Bütün bunlarla ne yapacağını bilmeyen adamımız, bir çıkış yolu bulabilmek için zamanın geçmesini beklemek zorundaydı. Zamanı geçirememek, asıl problemi buydu. Her şey geride kalmaya başladıkça adamımızın sıkıntılarının ortadan kalktığını gördük. Kadınlara yaklaşamayan adam, bir süre sonra kadınlarla oynadığı oyunlardan bahsediyordu ve kendine yeni sıkıntılar buluyordu. Odağı bu ve bunun gibi çıkmazlardı. Yaşamın kendisiydi, sadece bunları içeren bir yaşam. Papini, sıkıntısını çoğaltır gibi karakterlerini de çoğalttı, ikisi koşut ilerledi sanıyorum. Araya çağının bilinen insanlarını da kattı; Ford’u ve Einstein’ı kurmacanın içinde, mümkün bir paralel gerçekliğin içinde konuşurlarken buluruz.
Gog nam adamla tımarhanede tanışan anlatıcı, Dalmaçyalı bir şairi ziyaret ettiği günlerden birinde Gog’un ilginç hayatını öğrenir. Gog dünyayı dolaşmış, yaşayabileceği hemen her şeyi yaşamış bir gezgindir, dünyanın en zengin adamlarından biri olduğu için ne istemişse gerçekleştirmiştir. Tımarhaneye kendi rızasıyla girip kafa dinlemek ister ama coşkun ruhunu dizginleyemez. Paradoksal konuşmalarındaki “hayvanca çıkışlar” bu adamı anlatıcı için oldukça dikkat çekici kılar. Yazıları da ilginçtir, bir gün doluca bir defteri anlatıcıya verir ve anlatıcıdan defteri okumasını ister. Büyük bir olaydır bu; anlatıcı okuduklarından inanılmaz ölçüde etkilenir ve kronolojik bir sıraya koyduğu parçaları yayımlatır. Gog’un fikirlerine katılmadığını ve Gog’dan nefret ettiğini söyler ama adamın barbarlığı olağanüstülüğe karışmıştır, son derece çekici bir ilkellikte deneyimledikleri dünyanın bütün gizemlerine açıktır. Bu sayede okuruz insanların söylediklerini, yaptıklarını. Bütün bunlar bir notun içinde yer alır, altta Papini’nin imzası vardır. İnanabiliriz yani her şeye, kurmacanın en eski oyunlarından biri iş başındadır. Yalanın da. İçine bir parça gerçeklik katılan yalanın inandırıcılığı nasıl tavan yaparsa işte.
Birçok bölümden oluşan metnin her bir parçasında ayrı bir delinin, dehanın veya orijinal fikirler taşıyan kişinin yaptıklarını ve düşündüklerini öğreniriz. Kişileri nasıl ele alacağımı bilemiyorum, Gog’un yolculuklarında ortaya çıkıp kaybolurlar, evine çılgın projelerle gelip kaybolurlar, her zaman söyleyeceklerini söyleyip giderler. Çılgın projeleri için Gog’dan para istedikleri olur, nüfuzundan faydalanmak isteyen olur. Çeşit çeşit. İnsanoğlu böyledir, vermezsen de isterler. Neyse ki hikâyeleri oldukça ilginç.
Babil’in gizemlerinden atomun büyüsüne, teknolojinin sihrinden kadim zamanların gizemlerine kadar hemen her şeyi anlatan onlarca insan, onlarca serüven, dehayla deliliğin arasında gezinen sayısız fikir. Papini, medeniyetin çizgilerini katranla bozuyor ve alternatif düzenlerin, yaratıların belirsiz imajlarını sunuyor. Hasta ruhlu bir deha.