Kategori: Edebiyat
Yazar: İbn Tufeyl
Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları
Hay Bin Yakzan
Tanıtım Bülteni
9.yüzyılda Yunancadan Arapçaya çevrilen 'Salaman ve Absal' öyküsü, başta İbn Sina'nın 'Hay bin Yakzan'ı olmak üzere, birçok İslam düşünürünün yapıtlarına kaynaklık etti. Genellikle alegorik öyküler ya da öykümsü anlatılar olan bu yapıtlardan sadece biri, roman boyutlarına ulaştı ve bütün benzerlerini gölgede bıraktı: 12. yüzyılda Endülüslü İşraki düşünür İbn Tufeyl'in yazdığı 'Hay bin Yakzan' ya da 'Esrarü'l-Hikmeti'l-Meşrikiye'. Bu ilk 'felsefi roman' ve ilk 'robinsonad', Tanpınar'ın deyişiyle 'Müslüman aleminin tek romanı',14. yüzyıldan başlayarak bellibaşlı Avrupa dillerine çevrildi; Defoe, Bacon, Spinoza ve More gibi pek çok düşünür ve sanatçı üzerinde etkili oldu. Doğu, özellikle Osmanlı ise İbn Tufeyl'e ve yapıtına ilgisiz kaldı: Üzerindeki 'Hay bin Yakzan' etkileri özel çalışmalara konu olan 'Robinson Crusoe' defalarca Türkçe'ye çevrildiği halde, 'Hay bin Yakzan, dilimize kazandırılmak için 1923 yılını, kitaplaşabilmek için de 1985 yılını bekleyecekti. Bu yeni ve genişletilmiş baskıda, İbn Tufeyl'in 'Hay bin Yakzan'ına ek olarak -M.Şerefeddin Yaltkaya'nın çevirisi ve İslam dünyasında alegorik öykü geleneğinin tarihçesini ve düşünsel arkaplanını aktardığı giriş yazısıyla İbn Sina'nın 'Hay bin Yakzan'ı da yer alıyor.
Kitap Yorumları - (5 Yorum)
İnsanın, kendi aklıyla Tanrıyı nasıl bulabileceğini kendini hayata geliş amacını doğayı istekleri doğrultusunda nasıl kullanabileceğini anlatan güzel bir eser.
Giriş bölümü kitabı yorumlama, anlamlandırma yolunda yol gösterici olması açısından Şerafeddin Yaltkaya tarafından İbn Sina’nın Südur anlayışı, varlık yayının tanımı konularındaki bilgilendirme bölümünden ve doğuda Salaman ve Absal öykülerinin yansımalarından oluşuyor. Dipnot kısmında açıklamalar yer alsa da ek araştırmalar yapmanız gerekiyor. İbn Tufeyl’in Hay Bin Yakzan’ı olan ikinci kitap ise ilk kitaba göre daha akıcı. Robinsonad/Adasal roman türünün ilk örneği olarak kabul ediliyor. Bizde yakın geçmişe kadar bilinmese de bu eser batıyı oldukça etkilemiş. Rousseau’nun “Emile”si, Thomas More’un “Ütopya” sı, Daniel Defoe’nun “Robinson Crusue” eserlerinin bu kitaptan etkilendiği belirtiliyor. Hay Bin Yakzan’da özetle doğada tek başına var olmuş bir bireyin “insanı Kamil” olma yolunda karşılaştıkları anlatılıyor.
kendimi çok veremedim sanırım yada dili ağır geldi. Felsefe sevenler okumalı
İslam dünyasının ilk edebi eserlerinden biri olduğu için okudum. Dikkatle okunmalı. Bence kıymetli bir eser.
İbni-i Sina’ya farklı açıdan bakmamı sağlayan sürükleyici ve beklentimin aksine dili de çok hafif , okunaklı bir kitap