Dilegetirme ile Yaşantı. Şair, şair arada sıkışıp kalandır, belki de…’ diyor Bulanık Defterleri’nde Hilmi Yavuz. Dilegetirme ile Yaşantı arasında dolu dolu yetmiş yıl… Kitaplarını, onları var eden ulu ceviz ağacına akmaları için Nil’e bırakan, ‘kalbine daima hüzünler ihbar edilen’ şair… Bir şair ve yazar olarak sadece edebiyatımızın değil, entelektüel kimliğiyle de Türk düşünce hayatının müstesna kalemi. Gelenek ile modern’i âdetâ ‘sırmalı bir çiğdemde birleştirerek’ gelecek kuşaklara sunan bir usta… Dopdolu yetmiş yılı geride bırakan Hilmi Yavuz, Cahit Külebi’nin deyişiyle ölümsüzlüğü de sırtlamış gidiyor… Bu sene oldukça sevindirici ve bugüne kadar hiç olmamış bir biçimde, yurdumuzun dört bir yanında 1936 doğumlu Hilmi Yavuz’un yetmişinci yaşının kutlandığına şahit oluyoruz. Gecikmiş de olsa bu kadirşinaslık, Türk şiiri adına oldukça sevindirici. Zira ufuk açıcı ve bir okul olmayı başarmış bir şairden söz ediyoruz. Yavuz’un yetmişinci yaş kutlamaları sadece bu etkinliklerle sınırlı değil elbette. Onun adına hazırlanan kitaplar da bu alandaki yetersizliği biraz olsun gidermeyi amaçlıyor. Bu bağlamda Yom Yayınları geçtiğimiz günlerde İbrahim Halil Baran’ın hazırladığı bir ‘Hilmi Yavuz Kitabı’ yayımladı. Baran, kitabı, ‘Türk şiirinin en özgün simalarından biri olan Hilmi Yavuz’un 70. doğum gününe atfen hazırlanan bu kitap, Hilmi Yavuz’a hediye alacak parası olmayan çocukların bir armağanıdır.’ cümlesiyle sunuyor. Kitapta Doğan Hızlan, Sabit Kemal Bayıldıran, Maksut Yiğitbaş, V.B. Bayrıl, Alphan Akgül, Ercan Yılmaz, Bâki Asiltürk, İbrahim Halil Baran ve Pınar Aka’nın yazıları var. Ne var ki, on yazı, bir söyleşi ve küçük bir albümden oluşan kitap sadece 134 sayfadan ibaret. ‘Hilmi Yavuz Kitabı’ gibi oldukça iddialı bir isme sahip bir kitap için oldukça yetersiz bir içerik sunmuş İ. Halil Baran. ‘Türk şiirinin son elli yılına tanıklık etmiş ve ona yön vermiş bir şairin’ böyle bir kitapla ne derece gerçek anlamda anlatılabileceğini sormadan edemiyor insan kendine. Kitap, Doğan Hızlan’ın ‘Hilmi Yavuz’un Geleneğe Bakışı’ başlıklı yazısıyla açılıyor. Hızlan, yazısında Yavuz’un ilk kitabı Bakış Kuşu’ndan son kitabına kadar kısa değinilerle gelenek kavramının şair tarafından nasıl algılandığını şiirlerinden örnekler vererek açıklıyor ve Hilmi Yavuz’un geleneği yeniden üreten bir şair olduğunun altını çiziyor. Sabit Kemal Bayıldıran’ın, Yavuz’un Yolculuk Şiirleri kitabından ‘Yolculuk ve Yıldızlar’ şiirinin hangi aşamalardan geçerek varolduğunu, deyiş yerindeyse nasıl yapıldığını inceleyen yazısının başlığı Hilmi Yavuz’da Şiir İşçiliği. Şairin poetikasına da sık sık göndermelerde bulunan yazının somut verilerle kaleme alınmış nitelikli bir eleştiri metni olduğunu söylemeden geçmeyelim. ‘Hilmi Yavuz’un Denemeleri ve Denemeciliği’ üzerine yazdığı yazıda Maksut Yiğitbaş, Yavuz’un düşüncenin gülen yüzünü ön plâna çıkaran bir deneme ustası olduğuna işaret ediyor. İbrahim Halil Baran’ın ise ‘Bir Bakma’ başlıklı yazısı yer alıyor kitapta. Açıkçası, nereye baktığı pek belli olmayan böyle bir yazının Hilmi Yavuz için hazırlanan bir kitapta yer alış sebebini algılamakta zorluk çektiğimi söylemeliyim. Alphan Akgül, ‘Hilmi Yavuz Şiirlerinde Dil ve Göndermenin ‘Yok’luğu’ ismini taşıyan incelikli bir uğraşının ürünü olan yazısında, şairin şiirlerinin ‘Dil’in dış dünyaya değil kendi kendine gönderimde bulunan yapısı’ üzerinde duruyor. Jonathan Culler’ın makalelerinden hareketle geliştirilmiş yazı oldukça ilgi çekici. Bâki Asiltürk, Bakış Kuşu’ndan Hurufî Şiirler’e uzanan süreçte Hilmi Yavuz şiirinin izlekleri üzerine düşünüyor. Hilmi Yavuz’un Yahya Kemal için yazdığı bir rubainin ‘Senin Her Şi’rinde Geçmiş Bir Yaz Görünür’ mısraını başlık olarak seçmiş yazısına Ercan Yılmaz. Yılmaz, Hilmi Yavuz’un yazlarla ilişkisini bilhassa varoluş ve Heidegger çerçevesinde dile getiriyor yazısında. V. B. Bayrıl’ın kaleme aldığı ‘Bir Şair Olarak Hilmi Yavuz’dan Ne Öğrenilir’ başlıklı yazıda, Hilmi Yavuz’u çok yakından tanıyan ve tahlil eden bir şairin saptamalarına tanık oluyoruz. Pınar Aka ise, ‘Hilmi Yavuz’un Şiiri ve Şiirsel Baba’ başlığını seçtiği yazısında, şairin şiirsel babaları ile ilişkisi üzerine düşüncelerini dile getiriyor. ‘Tarih ve Şiir Arasında İki Bedreddin veya Doğu Üzerine’ isimli yazısında İbrahim Halil Baran, Hilmi Yavuz’u Doğu ile ilişkilendirerek irdeliyor. Kitap, Baran’ın Hilmi Yavuz ile yaptığı söyleşi ve Yavuz’un hayatından kesitleri içeren küçük bir fotoğraf albümüyle kapanıyor. Neresinden bakılırsa bakılsın bir ‘Hilmi Yavuz Kitabı’ olmaktan bir hayli uzak olan bu çalışma, sistematik ve kuşatıcı bir yapıya sahip olmayışı, politik değiniler ve alelacele hazırlanmış izlenimi veren dizgi yanlışlarıyla ne yazık ki beklentileri boşa çıkarıyorMÜMTAZ ÂGÂH YILDIZkitap zamanı