“Kravat”ın hikayesi kadar hikayenin anlatılış biçimi de ilgi çekici… Öncelikle dili çok ekonomik kullanmış Enis Batur; kitabın az sözle az sayfaya sığdırılan kurmaca sayfaları hiçbir eksiklik duygusu yaratmadığı gibi son yıllarda sayıları hızla artan Türkçe romanların hacimleriyle güzellikleri arasındaki ters orantıyı hatırlamamıza da vesile oluyor… Klasik polisiyelerden farklı olarak açık bir nedensellikten sakınan ve tamamlanma sürecine okuyucusunu da katmaya çalışan metin kısa parçacıklarla -her biri hem kendine yeterli bir ifade oluşturan hem de diğer parçalarla uyum sağlayan türden kısa parçacıklarla- örülmüş. Belki de Enis Batur, “başlangıçlar bulmayı, yazmayı sevdiğinden, hazzı çoğaltmaya yöneliyor, işte bunun için parçalar yazıyor, parça ne kadar çoksa, o kadar başlangıç, o kadar da haz”… Özellikle AH’nin bilincini izlediğimiz ikinci bölümdeki her bir parçada hikayenin ana teması biraz daha olgunlaşırken düşünme sürecinin, yaratma ve öğrenme tutkusunun insanı sürüklediği tehlikeli bir dünyaya açılıyoruz. Kurgusal bir anlatıyla gerçeklik arasındaki ilişkiden yola çıkararak, “neyin ne zaman doğru olduğu ya da doğru olmadığı” kaygılarını taşımak eleştirel bir refleks olarak anlamlıysa bile, tek başına ele alındığında kurgusal olmayan anlatıların gerçek ve her zaman doğru oldukları gibi bir ön kabulün varlığını sezdirir. Medyanın haber ve görüntü bombardımanına maruz kaldığımız, akıl ve ruh sağlığımızı sadece şüphelerimizle korumaya çalıştığımız bir dünyada, kurmaca olmayan anlatıların gerçeklikle ilişkisi de, “neyin ne zaman doğru olduğu ya da doğru olmadığı” da kurgusal olan anlatılarla birlikte ele alındığında sorgulanabilir. Zorunlulukları seçimimiz sandığımız bu oyunsal gerçekliği deşifre etmek için; “toplumumuzun simgesel dizgesini kırmaya katkıda bulunmak için; yeni anlamlar, yani yeni güçler üretmek, şeyleri yeni bir biçimde ele geçirmek, anlamların buyuruculuğunu sarsmak ve değiştirmek için” kurgusal olanın, konumuz özelinde romanın taşıdığı potansiyel yabana atılamaz. Çünkü romanlar hayatı tam da bizim kendimize anlattığımız o akıp giden haliyle çağrıştırırlar. Gerçeğin bize nasıl göründüğünü ya da bize nasıl görünebileceğini inceleyeceğimiz en elverişli yer olarak roman, anlatının ardındaki ideolojik, psikolojik, siyasal, vb. dinamikleri test edebileceğimiz bir “laboratuardır”. Enis Batur da “Kravat” romanını tam da böyle bir laboratuar olarak kullanmak istiyor işte. Keşke, benzer bir sorgulamayı barındıran ama ilk iki bölümle daha uyumlu biçimde sonlanan bir kurgusu olsaydı diye düşünüyorum…