Niyazi-i Mısri’nin divanı nazarımda Türk şiirinin zirvesi olması yanısıra tasavvufi inceliklerin ve arife keşfolunan hakikatlerin zarif bir dışavurumu olması itibariyle olağanüstü bir öneme haizdir, okumaktan bıkılmaz bir bahr-i bipayandır. Gönülden arayana hayatın sırrını da verir, elbette herkes kendi kabı kadar çeşmeden istifade edebilecektir. Hazretin kabri sürgün edildiği Limni adasındadır, ıraktır, ama gönlümüzden değil. Eserin piyasada bulunmaması önemli bir eksiklikti, emeği geçenlere teşekkür ederim. Bununla beraber sayın Turan Alptekin’in dini ve tasavvufi bilgisinin yeterli olmadığını hem oldukça başarısız giriş bölümünden hem de divandaki okuma hatalarından gözlemledim. Örneğin divanın başlangıcı olan meşhur beytin ikinci mısrası “Zümre-i ehl-i hakikat anı kılmış mukteda” bu basımda “aşkı eyler mukteda” olarak yer almış. Halbuki bu bütün kaynaklarda böyle geçer ve eğer sayın Alptekin’in incelediği Bulak baskısı veya karşılaştırma yaptığı Kenan Erdoğan’ın çalışmasında böyle geçiyor olsaydı bile bu kadar meşhur bir beyiti böyle vermemeliydi. Zaten bu ifade gramer ve mana olarak da yanlıştır. Eserde 90. beyit ve daha pek çok beyitte geçen “sümme vechullah” ifadesinin doğrusu “semme vechullah”tır, bu bir ayette geçer ve tasavvufi olarak çok önemli bir kavramdır. Eserde 66. şiirde geçen ki bu da meşhur bir şiirdir, “yakında” lafzının doğrusu “ya kande” dir. Yine bir başka meşhur şiir olan 69. şiirde geçen iki “çün” kelimesinden ilki “bu” olmalıdır, doğrusu budur ve öbür türlüsü zaten manasız da olurdu. Yine 31. şiirde “Vahdeti kesrette bulmak”la başlayan meşhur beytin ikinci mısrasında “cümle” sözcüğü yeralıyor, oysa bütün kaynaklarda “kamu” diye geçer. Tekrar ediyorum, eğer incelenen ve karşılaştırılan iki kaynakta böyle yeralıyor olsaydı bile bu şiirlerin bütün kaynaklarda geçen asıl ifadeleri dipnotta belirtilmeliydi. Divandan çok sevdiğim bazı şiirlerden parçalara yer vermek isterim. Ey gonul gel gayridan gec aska eyle iktidaZumre-i ehl-i hakikat ani kilmis mukteda Ey derde derman isteyen yetmez mi dert derman sanaEy rahat-i can isteyen kurban olandir can sanaYagma edersin varligin gider gonulden darligin Mahv eyle sen agyarligin yar olisar mihman sana Sermaye bu yolda heman teslim olur buna inan Sidk ile Allah’a dayan etmez mi gor ihsan sana Iven kisi yol alamaz maksudu hergiz bulamaz Bekle maarif kapusun yuz gostere irfan sana Candan taleb kil yarini ver cani bul didarini Yog eyle kendi varini kim var ola canan sana Gucdur kati Hakk’in yolu dergahi hem gayet ulu Sidk ile olmazsan kulu etmez yolu asan sana Zikr-i Hakk’a mesgul ola yana yana ta kul ola Her kim diler makbul ola tevhide boyanmak gerek Her geceyi kaim ol, her gunduzu saim ol Hem zikr ile daim ol, yalvar guzel Allah’a Bir gun bu gozun gormez hem kulagin isitmez Bu firsat ele girmez, yalvar guzel Allah’a Sol fakir olup gezenlerde hazine toptolu Sa’y idup ol kenz-i bipayani bulmazsa ne guc Her seye mahluk gozuyle baksan ol mahluk olur Hakk gozuyle bak ki nur-i Yezdan andadir Vahdeti kesretde bulmak kesreti vahdetde hem Bir ilimdir ol ki kamu ilm u irfan andadirIbret ile ses cihetten gorunen esyaya bakCumle bir ayinedir kim vech-i Rahman andadir Oyle sanirdum ayruyam dost gayridur ben gayriyam Benden gorup isideni bildum ki ol canan imis Savmu salatu haccile zahid biter sanma isin Insan-i kamil olmaya lazim olan irfan imisKande gelur yolin senin ya kande varir menzilinNerden gelub gittigini anlamayan hayvan imis Nadani terk itmedin yarani arzularsin Hayvani sen gecmedin insani arzularsin Merhaba ya Mustafa, ey nur-i ayn-i asfiya