Dönemin padişahı olan 2. Abdülhamid, devrinde meydana gelen siyasi ve sosyal gelişmeler karşısındaki tutumuyla yerilmekte veya övülmektedir. Batılı düşünce hareketlerinin alabildiğine arttığı; buna karşılık imparatorlukta Osmanlıcılık, İslamcılık ve Türkçülük hareketlerinin boy gösterdiği, devletlerarası platformda siyasi entrikalarla, “Düveli Muazzama”nın psikolojik ve siyasi baskılarının doruk noktasına ulaştığı bu dönemi dikkatlice değerlendirmek, mes’elelere geniş açılardan bakmak günümüz hadiselerine de ışık tutmak bakımından ehemmiyetlidir.