Kategori: Edebiyat
Yazar: Philip Roth
Yayınevi: Ayrıntı Yayınları
Portnoy’un Feryadı
Tanıtım Bülteni
Philip Roth, erkekliğin kitabını yeniden yazdı. Histerik, kurnaz, hesaplı, korku ve beklentilerle dolu, ama çok da kıvrak, cazibeli, hatta cilveli bir kitap bu - neredeyse "öteki"nin kitabı.Sıkça söylediği gibi insan dişisi, kadın olarak doğmuyor, bir kadın olarak inşa ediliyor. Ama erkek olmak için de yoğun bir inşaat faaliyeti gerekmekte, üstelik malzemelerden çalma şansı çok daha kısıtlı. En azından kahramanımız Portnoy için - ki bütün dünyada bir erkeğin başına gelebilecek en büyük talihsizlik onun da başındadır: Bir kadın tarafından doğurulmak ve yetiştirilmek.Fakat talihsizlikler burada bitmez; bir de baba vardır, çekirdek aile cehennemi vardır. Üstelik Portnoy, Yahudidir; hiçbir yerde kendinizi yurdunda hissetmeyip hep başka diyarların düşünü kuran bir azınlık mensubudur. Ve her erkek gibi başındaki asıl bela, sonu gelmez istekleriyle ona dünyayı dar eden "koca kafalı canavar"dır. Bir türlü yatıştıramadığı canavarı ile annesinin demir pençesi arasında sıkışıp kalan Portnoy, bu uzun feryadıyla çağdaş edebiyat tarihinin en kıvrak, en keyifli, en edepsiz monologlarından birini yaratıyor.Bir erkeğin cinsel gelişimini yer yer gerçekten çok komik ve sevimli, yer yer irkiltici olabilen serüvenleri üzerinden izlerken; bir yandan orta sınıf aile kültürünün dehşetini hissediyor, "büyüme" denen sürecin aslında nasıl azap dolu olduğunu hatırlıyoruz. Çağdaş Amerikan edebiyatının ustalarından Philip Roth, bu romanında argo ile ironiyi, fars ile trajediyi, kahkaha ile hüznü eşsiz bir kıvraklıkla harmanlıyor.Herkesin kendi çocukluğundan ve annesinden bir şeyler bulacağı; herkesin kendi içindeki ötekiyle, kendi içindeki azınlıkla karşılaşacağı; kendi canavarını hatırlayacağı bir roman bu... çok komik, yakası açılmadık ve sevimli... Times Literary Supplement'a göre yüzyılın en iyi yüz romanından biri olan bu samimi itirafnameyi Türkçede yayımlamaktan sevinç duyuyoruz.
Kitap Yorumları - (5 Yorum)
Çok etkileyici, çoğunlukla monolog olarak geçen bir yahudi gencinin feryadı!
Kitabın en dikkatimi çeken yönü; bir erkeğin, ergenlikten orta yaşa kadar geçen dönemde aslında yaşı ilerlese de asla değişmediği oldu. Yer yer pornografik ögeler içermesi sebebiyle belli bir yaşa kadar okunmaması iyi olur. Gel gelelim, çizdiği profil ile “evet, insan budur, dürtülerinin esiridir” dedirtiyor. Gayet başarılı bir eleştiri. Fakat dili demin de dediğim gibi biraz ağır ve argo. İrite edici olması dışında söylenebilecek bir şey yok. En azından genç bir kadın olan beni rahatsız etmedi. Bu iyi mi kötü mü diye düşünürken yakaladım. Bana bu kadar şey düşündürmesi bile kitabın ne kadar iyi olduğunu gösteriyor aslında.
Alex’in din ve geleneklere sıkı sıkıya bagli bir ailede yetismis olmasi tüm bunlari sorgulamasina ve ailesiyle catismasina engel olmasa da, icinden daima bilir ki yuvasini yuva, Alex’i Alex yapan hep o degerlerdir.
Nefis bir kitap, bir başyapıt. O kadar samimi, yapmacıksız, zekice yazılmış ve sürükleyici bir kitap ki, uykuyu ve yemeği erteleyip sürekli okumak istiyorsunuz. ABD’de 1969’da çıktığında ülkeyi sarsan bu hınzır kitap, bizde neden sağlam romanlar yazılmadığını da gösteriyor. Keşke Türk edebiyatında bizim de buna benzer bir “tabu-deviren” kitabımız –veya kitaplarımız- olsaydı… Bizim yazarlarımız ve yayınevlerimiz toplumsal tepkiyi çok fazla önemseyip otosansür uyguladıkları için, böyle çarpıcı bir başyapıt çıkmıyor ne yazık ki. Batı kültürünün tüm dünyada kurduğu kültürel üstünlük, işte bu tabu tanımayan zekâ patlamalarına gösterdiği tolerans ile sağladığı hukuki korumadan kaynaklanıyor. Roth burada kendi Amerikan-Yahudi toplumu hakkında inanılmaz cüretkâr ve samimi eleştiriler getiriyor. Cinsel, sosyal, siyasal tabuların üzerine giden, kendi yakıcı zekâsı ve saplantıları dışında hiçbir kutsal veya dokunulmaz tanımayan Alexander Portnoy, tüm zamanların en unutulmaz edebi karakterlerinden biri. Su gibi akıp giden, yer yer kahkahalarla güldüren, insanı günlerce etkileyen, harika bir kitap. İyi edebiyatı sevenlerin kaçırmaması gereken bir eser. Bu arada, Özden Arıkan da muhteşem bir çeviri yapmış ve tebriki hak etmiş.
Sanki arkadaşınızı dinliyormuş gibi okuyorsunuz kitabı, gerçekten çok iyi bir eser. Yahudi bir erkek olmanın zorluklarını ele alan Roth, bu eserinde de aynı başarıyı göstermiş!