Bu kitabın ana metnini Rahip Boğos Natanyan’ın 1877yılında kaleme aldığı bir rapor oluşturmaktadır. 1863 yılında ilan edilen Ermeni Nizamnamesi’nin tatbik edilip edilmediğini yerinde araştırmak için İstanbul Ermeni Patriği Nerses Varjabedyan tarafından Sivas’a gönderilen Natanyan, Sivas şehri ve bu vilayete bağlı Tokat, Amasya ve Merzifon ‘u kapsayan bir rapor sunmuştur. Raporda bu bölgedeki Ermeni manastır ve kiliseleri, okulları, mezarlıkları, eğitim ve yardımlaşma dernekleri, halkın yaşam tarzı, gelenekleri, kadınların alışkanlıkları, bölgenin ekonomik durumu, madenleri, kaplıcaları, zanaat ve ticaret hayatı, meşhur insanları, köprüleri, çeşmeleri hakkında ayrıntılı bilgi yer almaktadır.Karekin Sırvantsdyants’ın 1879’da yazdığı Toros Ahpar adlı seyahatnamenin Sivas’la ilgili bölümü başta olmak üzere, pek çok ek metin ve fotoğrafla desteklenen bu kitap, bir zamanların Sivas’ını ve bu şehrin Ermenilerini âdeta yeniden canlandırıyor.