Çağımızın en önemli ve etkileyici kültür ve edebiyat kuramcılarından biri olan Fredric Jameson’ın, yayımlandığı günden bu yana, birçok tartışmalara ve alanında yeni açılımlara neden olan Siyasal Bilinçdışı adlı çalışması, nihayet Türkçe’de.Kültürün içerisinde edebiyatın yerine ve işlevine odaklandığı bu çalışmasında Jameson, Marksist ve psikanalitik kuramı ustalıkla bir araya getiriyor ve edebiyatın bilinçdışıyla, bilinçdışının siyasetle olan ilişkisini tartışıyor.Siyasal Bilinçdışı’nda Jameson, kendi odasında, her şeyden yalıtılmış halde eserini veren yazarın, nasıl da kaçınılmaz bir halde siyasal bağlam içerisinde ürettiğini şaşırtıcı bir açıklıkla ortaya koyuyor. Kendi eleştiri yöntemini kuran ve bunu başarıyla tekil eserler üzerinde uygulayan Siyasal Bilinçdışı, Marksist eleştirinin bugün vardığı noktanın usta işi eserlerinden biri.Siyasal Bilinçdışı, edebiyatın toplumsal boyutundan tür eleştirisine, Balzac’tan Conrad’a çokkatmanlı yapısıyla ve ortaya koyduğu yeni kavramsal çerçevelerle, kültür ve edebiyat kuramı alanında, entelektüel dünyamızı şüphesiz derinden etkileyecek.“Fredric Jameson, günümüzün en iyi Marksist eleştirmenidir… Sanırım özgün bir şekilde aydınlatıcı olmayan bir şey yazması imkânsız. ‘Bilinçdışı’nın siyasal bağlamına dair tezi oldukça kışkırtıcı… Siyasal Bilinçdışı, tarihçilerin, sosyal bilimcilerin, felsefecilerin ve edebiyatçıların okuması gereken bir başyapıt.”Hayden White“Bazı dönemlerde, zamanını ileriye taşıyan bir kitap çıkar ortaya… Siyasal Bilinçdışı böyle bir kitap… bir klasik eserin yeni standartlarını oluşturuyor.”Slavoj Zizek
Jameson’a göre “bugünün edebiyat tarihinin yerine getirmesi gereken görev” “Althusser’in genelde tarihyazımı için yaptığı öneriyle aynı”dır: “Farazi nesnesinin kazanılmış ve” aslına benzer “bir suretini inceden inceye oluşturmak yerine, o nesnenin “kavramı”nı “üretmek” ”. Bu kavramsal üretimi, örneğin Erich Auerbach’ın Mimesis’i gibi modernleştirici edebiyat tarihlerinde buluruz. Jameson Althusser’in Marksist felsefe pratiğinden talep ettiği “teori içinde sınıf mücadelesi”ni “Marksist kültürel eleştiricilik”ten talep eder. Son tahlilde her şeyin politik olduğunu düşünen Jameson’a göre bu toplumsal olan politik olan ayırımı, aynı zamanda “kamu ile özel arasındaki, toplumsal ile psikolojik ya da siyasal ile şiirsel, tarih ya da toplum ile özneler olarak varlığımızı sakatlayan, bizleri bizatihi konuşmamızdan kesin olarak yabancılaştırdığı kadar, zamana ve değişime ilişkin düşüncemizi de felç eden, kapitalist toplumsal hayatın eğilimsel yasası olan “bireysel” arasındaki yapısal, deneyimsel ve kavramsal kopukluğu yeniden doğrular.”
Kitap Yorumları - (3 Yorum)
Açıkçası dili zor bir eser. Diğer bütün Jameson kitapları gibi… Belirli bir altyapı oluşturduktan sonra başlamak lazım.
Bilinç kazanmak körlükten kurtulmaktır. Harika bir kitap.
Jameson’a göre “bugünün edebiyat tarihinin yerine getirmesi gereken görev” “Althusser’in genelde tarihyazımı için yaptığı öneriyle aynı”dır: “Farazi nesnesinin kazanılmış ve” aslına benzer “bir suretini inceden inceye oluşturmak yerine, o nesnenin “kavramı”nı “üretmek” ”. Bu kavramsal üretimi, örneğin Erich Auerbach’ın Mimesis’i gibi modernleştirici edebiyat tarihlerinde buluruz. Jameson Althusser’in Marksist felsefe pratiğinden talep ettiği “teori içinde sınıf mücadelesi”ni “Marksist kültürel eleştiricilik”ten talep eder. Son tahlilde her şeyin politik olduğunu düşünen Jameson’a göre bu toplumsal olan politik olan ayırımı, aynı zamanda “kamu ile özel arasındaki, toplumsal ile psikolojik ya da siyasal ile şiirsel, tarih ya da toplum ile özneler olarak varlığımızı sakatlayan, bizleri bizatihi konuşmamızdan kesin olarak yabancılaştırdığı kadar, zamana ve değişime ilişkin düşüncemizi de felç eden, kapitalist toplumsal hayatın eğilimsel yasası olan “bireysel” arasındaki yapısal, deneyimsel ve kavramsal kopukluğu yeniden doğrular.”