Kategori: Edebiyat
Yazar: Imre Kertesz
Yayınevi: Can Yayınları
Tasfiye
- çevirmen: Ersel Kayaoğlu
- Yayın Tarihi: 25.04.2018
- Orijinal Adi: Felszámolás
- ISBN: 9789750737039
- Dil: TÜRKÇE
- Sayfa Sayısı: 116
- Cilt Tipi: Karton Kapak
- Kağıt Cinsi: Kitap Kağıdı
- Boyut: 12.5 x 19.5 cm
Tanıtım Bülteni
"Holocaust, henüz sona ermemiş bir durumdur", demişti Imre Kertész: "Her yerde onu hissediyorum. Şu ana dek bir katharsis yaşanmadı."Yazarın Türkiye’deki okurlarının da artık yakından bildiği üzere Holocaust, Kertész’in peşini bırakmayan bir olgu. Tasfiye’de de karşılaştığımız bu durum, Kertész’in yukarıda alıntılanan sözlerini doğrudan onaylıyor ve soğuk bir gerçek olarak yüzümüze çarpıyor. Imre Kertész’in Tasfiye’si, bu kez, Holocaust’un kötücüllüğünden arınmanın mümkün olmadığı, dolayısıyla da henüz sona ermemiş bir durum olarak etkisini kuşaklar boyu devam ettiren yüzünü karşımıza çıkarıyor.Tasfiye, daha önce Can Yayınları arasından yayınlanan Doğmayacak Çocuk İçin Dua’nın devamı niteliğini taşıyor ve yine anlatı içinde anlatı kuran yapısıyla karşımıza çıkıyor. 4 aylık hamileyken Auschwitz Toplama Kampı’na getirilen Yahudi bir annenin çocuğu olarak 1944’te burada doğan ve geçimini Budapeşte’de yazarlık yaparak sağlayan Bé, 1990’da aşırı dozda morfin almak suretiyle hayatına kendi elleriyle son verir. Bir yayınevinde editör olarak çalışan arkadaşı Keseru, Bé’nin evinde ona ait yayımlanmamış bir metin bulur. Keseru’nün bulduğu metin "Tasfiye" adını taşıyan bir tiyatro oyunudur. Ölen kişinin bir yazar olduğu göz önüne alındığında, garipsenecek bir durum değildir bu: Bütün yazarlar gibi, Bé de ardında bir yapıt bırakmıştır. Keseru metni okudukça, bu kez o kadar da olağan bir durumla karşı karşıya olmadığını anlar. Çünkü yazarının kurgusuna göre üç perdeli bir komedi olma özelliğini taşıyan "Tasfiye", Bé’nin ölümünden sonra, aralarında Keseru’nün de bulunduğu ve birbirleriyle dolaylı yollardan ilişki içindeki arkadaş çevresinin yaşayacakları anlaşmazlıkları, krizleri ve kayıpları insanı hayrete düşüren bir uzgörürlükle dile getirmektedir. Gerçi 1990’da başlayan hikâye dokuz yıl sonra, 1999’da sona ermektedir ama Keseru yaşamaya devam etmektedir. Bu Keseru için büyük bir sorun teşkil eder ve böylece saplantılı bir şekilde Bé’nin ölmeden önce yazdığına emin olduğu bir roman taslağı aramaya başlar. Aslında aradığı, Holocaust’un ağırlığı altında ezilerek kendini öldüren Bé’nin niçin hâlâ aralarında yaşamaya yazgılı olduğudur.Imre Kertész’in Tasfiye’si, Holocaust’un kötücüllüğünden kurtulanların, taşıması zor bu ağır mirasın ezici yükünden kurtulamamalarını konu alan etkileyici bir roman.Imre Kertész, 1929 yılında Budapeşte'de doğdu. 1944'te Auschwitz Toplama Kampı'na gönderildi, 1945'te Buchenwald'da tekrar özgürlüğüne kavuştu. 1948'de gazeteciliğe başladığı Világosság gazetesinin kısa süre sonra adı değiştirildi ve komünistlerin parti organı oldu. Kertész, 1953'te serbest yazar olarak çalışmaya başladı. Kadersizlik üzerinde on yıl süren çalışması boyunca gereken finansal desteği tiyatro oyunları ve müzikaller yazarak sağladı. Macaristan Devlet Yayınları kitabı basmayı reddetti ve roman 1975'te küçük bir yayınevi tarafından az sayıda basıldığında eleştirmenlerin dikkatinden uzak tutuldu. Kertész çeşitli türlerde ürünler vermesinin yanı sıra Freud, Nietzsche, Canetti, Hofmannsthal ve Wittgenstein'ı kendi diline kazandırdı. Toplu eserleri için 1995'te Brandenburg Ödülü'nü, çevirileri için 1996'da Darmstadt Akademisi tarafından verilen Gundolf Ödülü'nü, 2002 yılında da Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı. Kertész, Budapeşte'de serbest yazar ve çevirmen olarak yaşamını sürdürüyor.
Kitap Yorumları - (4 Yorum)
Sonunda yeni baskısı çıktı…. Doğmayacak çocuk için dua tadında güzel bir kitap. Ölüm de bir tasfiye değil midir sonuçta
Holokosttan kurtulmuş Yahudi bir yazar intihar eder, Tasfiye ise söz konusu yazarın evinde bulunan oyununun adıdır, roman; bu oyun ve yayınevi çalışanlarının birbirleriyle olan ilişkilerini anlatıyor. Yer yer ”oyunroman” şeklinde de yazılmış. Kötü değil ama iyi de değil.
Bir arkadaş grubu.Roman, gruptan birinin, yazar Be’nin intiharı ile başlıyor. Arkadaşı editör Keseru, yazarın kendisini öldürmeden önce bitirdiği son bir romanının olduğu inancında. Ve bu romanı bulmaya adıyor günlerini. Çünkü o edebiyata inanıyor, ‘başka hiçbir şeye değil’. Yazar Be, Auschwitz toplama kampında doğmuş az sayıdaki bebeklerden biri. “Yaşandı ve yine de gerçek değil. İstisna. Anekdot. Bu istisnai başarı öyküsü, genel yok etme öyküsü içinde hangi yeri alacak” diye soruyor Be. Varoluşunun ancak, “Auschwitz adındaki şifreyi çözerse” dayanak kazanabileceğini düşünerek yazıyor. Yazıyor, çünkü bu onun kendisini ifade edebilmesinin tek aracı.Ancak bir an geliyor ve en Büyük Asilik olarak kabul ettiği, ‘Hayatta Kalma’ inadından vazgeçiyor. Editör Keseru, Be’nin bir ‘son romanı’ olduğuna inanmakla kalmıyor, onu yazarın ayrıldığı eşi Judit’e verdiğinden de neredeyse emin. Judit reddiyor. Babası Auschwitz’den kurtulanlardan olan Judit, onu ‘Tümüyle indirgenmiş insan, başka bir deyişle; hayatta kalan’ olarak hatırlıyor.Arkadaşları Be’yi, Judit’i sıkıştırmaktan vazgeçirmeye çalışıyorlar. Ancak Be inadının ardındaki diğer itici gücü ağzından kaçırıyor; “Geçmişten öyle düşündüğü kadar kolay çıkıp gidemez.”Oysa Judit kaçabilmişti. Yeniden evlendi ve iki de çocuğu var. Kaçmıştı. Kaçmadan önce, yani Be ile evliyken, asla acı veren anıları unutmuyordu. Dünya bir katiller dünyasıydı. Bu düşüncelerle neredeyse gurur duyuyordu.Bir keresinde Judit’in yaşama isteği yine de uyanıyor ve Floransa’ya yolculuk için iki bilet alıyor. Be ise anlamıyorum, diyor, ‘bir yığın aptalın eşliğinde Floransa’ya bir gezi yapmak üzere çalışma masasından kalkacağımı nasıl düşünebildiğini anlayamıyorum’. Judit gidiyor.Ve editör, bu kurtuluşu affetmiyor.Romanı bayağı beğendiğim belli oluyor sanırım.
Kitap, yazarın “Doğmayacak Çocuk İçin Dua” isimli romanının devamı niteliğinde. Kertész, “Tasfiye”de, Holocaust’un kötücüllüğünden arınmanın mümkün olmadığını, etkisini kuşaklar boyu devam ettireceğini anlatıyor.