Tan gazetesini tanıtan bu kitap, Ahmet Demirel’in daha önce yayımladığı- mız Birinci Meclis’te Muhalefet: İkinci Grup başlıklı incelemesine belgesel bir katkı niteliği taşıyor. Birinci Meclis’te Trabzon Mebusu olarak görev yapan Ali Şükrü Bey’in sahibi ve başyazarı olduğu Tan, 19 Ocak 1923’te İkinci Grup’un görüşlerini yaymak amacıyla yayın hayatına atıldı. Haftada altı gün yayımlanan gazete, başyazarının birkaç ay sonra hâlâ tam olarak aydınlatılamayan bir cinayete kurban gitmesi nedeniyle topu topu 68 sayı yayımlanabildi. Değişik kütüphanelere dağılmış Tan’ları biraraya getirerek hazırlanan bu derlemede, önce İkinci Grup’un temel görüşleri, sonra gazetenin içeriği değerlendiriliyor. Ardından, hemen hemen tümü Ali Şükrü Bey tarafından kaleme alınmış başyazıların tamamının, önemli bulunan başyazı dışındaki yazıların ve yine Ali Şükrü Bey’in hazırladığı “Halk ve Hükümet” başlıklı yazı dizisinin çevrimyazılarına yer veriliyor. Gazetenin yayımlandı- ğı sırada en önemli gündem maddesini oluşturan Lozan görüşmeleriyle ilgili yazıların her biri önemli bir belge niteliğinde. Ayrıca birçok yazıda ele alınan konuların, güncel tartışmalarla da kesişiyor olması özellikle dikkat çekiyor. Araştırmacıların olduğu kadar, yakın tarihimize ilgi duyan herkesin “bir şeyler” bulabileceği, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş günlerinin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunan önemli bir kaynak.
Ali Şükrü Bey, Birinci TBMM’de İkinci Grup’un fikir adamlarından idi ve Tan Gazetesinin sahibiydi. Bu gazetede yayınlamış olduğu yazılar nedeniyle Mustafa Kemal’in muhafız alay komutanı Topal Osman tarafından öldürüldü.Kazım Karabekir de anılarında; “Mustafa Kemal, Ali Şükrü Bey’in Tan gazetesine ateş püskürüyordu, şimdi sırası mı bunların, gidin yakın, yıkın, ne yapıyorsanız yapın ama susturun şunu diyordu. Bunun çok fena tesirler uyandıracağını, basını susturmakla bir yere varılamayacağını, asla bu tür girişimlerde bulunulmaması yönünde ikazlarımı bildirdim.” demektedir.Ahmet Demirel, 68 sayı yayınlanan bu gazetenin makalelerini bu kitapta toplayarak çok güzel bir iş çıkarmış. Kendisine teşekkür ediyor, meraklılarına kaçırmamalarını tavsiye ediyorum.
topal osman olayının bir başka yüzünü açıklığa çıkaran, Ali Şükrü beyi’in kişiliği ile bilgi verirken de bu cinayet vakasına göndermeler yapan ve bunuda olayı sondan başlayarak ele alan bir eser.
Kitap Yorumları - (4 Yorum)
Erken dönem cumhuriyet basın-medya ilişkilerine bu kitap üzerinden bakabilirsiniz.
Ali Şükrü Bey’le ilgili Kronik’ten çıkan kitapla birlikte okunması gerekir.
Ali Şükrü Bey, Birinci TBMM’de İkinci Grup’un fikir adamlarından idi ve Tan Gazetesinin sahibiydi. Bu gazetede yayınlamış olduğu yazılar nedeniyle Mustafa Kemal’in muhafız alay komutanı Topal Osman tarafından öldürüldü.Kazım Karabekir de anılarında; “Mustafa Kemal, Ali Şükrü Bey’in Tan gazetesine ateş püskürüyordu, şimdi sırası mı bunların, gidin yakın, yıkın, ne yapıyorsanız yapın ama susturun şunu diyordu. Bunun çok fena tesirler uyandıracağını, basını susturmakla bir yere varılamayacağını, asla bu tür girişimlerde bulunulmaması yönünde ikazlarımı bildirdim.” demektedir.Ahmet Demirel, 68 sayı yayınlanan bu gazetenin makalelerini bu kitapta toplayarak çok güzel bir iş çıkarmış. Kendisine teşekkür ediyor, meraklılarına kaçırmamalarını tavsiye ediyorum.
topal osman olayının bir başka yüzünü açıklığa çıkaran, Ali Şükrü beyi’in kişiliği ile bilgi verirken de bu cinayet vakasına göndermeler yapan ve bunuda olayı sondan başlayarak ele alan bir eser.