Farklı zamanlarda okuduğum, meal, tefsir ve makaleleri zihnimden geçirdiğimde; en metodik, sistematik anlatımı bu eserde bulduğumu söyleyebilirim. Yılların emeği, gözlemi, birikimi buluşmuş bize hakikat dünyasından damlalar sunuyor. Eser fiziki olarak, baskı, cilt, sayfa tasarımı, en ideal düzeyde.

Sunuş yazısında ise bizi şu anlamlı cümle karşılıyor: “Dünyada en çok okunan kitap, elbette Kur’an’dır fakat en az anlaşılan ve düşünülen kitap da maalesef yine Kur’an’dır.” Belki de bu sebepten dolayı Rahmetli Bilge Kral Aliya İzzetbegoviç: “Müslümanlar Kur’an’ın hayata nasıl uygulanacağı sorusundan kaçmak için Kur’an’ın nasıl okunması gerektiği konusunda geniş bir ilim ürettiler.” diye yakınıyordu.

“Kur’an’ın iniş sebebi, insanı inşa etmektir. Kur’an okumak ve üzerinde düşünmek, aslında Allah ile irtibata geçmektir.”

Önsöz yazısının başında ise, Mehmet Akif Ersoy’un, Safahat’taki uyarısıyla karşılaşıyoruz:

“İbret olmaz bize, her gün okuruz ezber de!
Yoksa hiç maksat aranmaz mı bu ayetlerde?
Lâfzı muhkem yalnız, anlaşılan, Kur’ân’ın:
Çünkü kaydın da değil, hiçbirimiz mâ’nanın.
Ya açar Nazm-ı Celil’in bakarız yaprağına;
Yahut üfler geçeriz bir ölünün toprağına.
İnmemiştir hele Kur’ân şunu hakkıyla bilin,
Ne mezarlıkta okunmak, ne de fal bakmak için!”

Tüm bu vurgu, ihtar, hatırlatma ve açıklamaların amacı; bizi Kur’an’ın, hitap ettiği insan ve çevresine nasıl yansıması gerektiğidir. Öncelikle akıl, mantık ve muhakeme yetisi gerektiğinden, bilgiden önce insanda olması gereken donanım budur. Okuyacağınız eserde, yaşamını bu kutsal hakikatlere adamış akademisyen ve yazarın, anlama ve anlam arayışımıza, özverili katkılarını hissedeceksiniz.

Bu eser ve okuduğum benzer çalışmalardan anladığım şudur ki, Kur’an-ı Kerim’in insana mesajı, özet olarak:
-Yaratanı tanımayı, mesajına ve elçisine uymayı, “adaletli, dosdoğru, dürüst, merhametli, bağışlayıcı, saygılı, ölçülü, bilgili, paylaşımcı, sorgulamacı ve sorgulanmaya açık olmayı, istişareyi, şükreden, üreten, sabreden, düşünceli, mücadeleci, barışçı, ahlaklı, insaflı, sevecen, mütevazı, farklılıklara eşit mesafeli, güvenilir, cemiyetçi, ümitli, fani, beklentisiz, vicdanlı, alçak gönüllü, edepli, helalinden beslenen, ibadetle meşgul, gıybet etmeyen, zulme boyun eğmeyen, haddi aşmayan” bir şahsiyet olmayı, öğütlüyor, öneriyor, emrediyor… Tercihi ise insanlara bırakıyor, mükafat ve cezayı da açıkça vurguluyor. Bunları anlayıp yaşamak, yaşatmak için de, derin alim, hoca, şeyh, efendi, bilim adamı olmak gerekmediği de anlaşılıyor.

Akıl, vicdan, tefekkür, sorgulama, mukayese yeteneği olan her insan bu mesajları, rahatlıkla anlayıp rehber edinebilir. İhtilaflı konular zaten güzel ahlakın gündemi değil. Gerektiğinde kaynaklara ve bilirkişilere danışabiliriz. Yürüdüğümüz yolun, girdiğimiz kapının, beklediğimiz durağın, gönlümüzdeki grafiğin ana ilkelerle ne kadar bütünleştiğini mukayese etmekte fayda var.

Bu ahlak ve anlayış üzerine yaşam kurgusunu şekillendirmiş olana kim nasıl ve ne kadar zarar verebilir ki? Suları ıslatabilir misiniz? Yananı bir daha yakabilir misiniz? Özgürlüğü bir kavanoza hapsedebilir misiniz? Kar yağmış dağları, tekrar dondurabilir misiniz?

Dünyalık yolculuğunda, tekamülden kemalâta erişmiş insan, geri dönüp de günah ve sevap defterini incelemeye ihtiyaç duymaz.

Konu Kur’an Ahlakı olunca, pekiştirmek için, bazı ayet meallerini sıralayarak, bu açıklamamızı daha belirgin hale getirelim.
“İnsana ancak çalıştığının karşılığı vardır.” (Necm, 53/39)
“Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu? ” Kesinlikle yalnızca temiz akıl sahipleri öğüt alırlar.” (Zümer, 39/9)
“Haksızlık edenlere eğilim göstermeyin; ateş size de dokunur. Allah’ın peşi sıra dostlarınız (da) olmaz. Sonra size yardım da edilmez.” (Hud, 11/113)
“(Kişiler) kendilerindekini değiştirinceye kadar Allah hiçbir toplumu değiştirmez.” (Rad, 13/11)

Devamında diğer ayetlerin duygu ve düşüncelerimizi yenileme ve geliştirmesini arzu ediyorsak, özel bir vakit ayırıp 604 sayfalık kitabı, günde 20 sayfa okusak, 30 günde tamamlarız.

İyi okumalar…