Diyarbakır Sürgünleri Bulgarların Kaleminden Kent Manzaraları 1862-1878
Tanıtım Bülteni
Diyarbakır, Bulgarların milli hafızasında çok önemli bir yer işgal eder. Bu şehir 19. yüzyılın ikinci yarısındaki sürgünler nedeniyle Bulgarların kolektif hafızasında son derece olumsuz, hatta ürpertici çağrışımlara sahiptir. Bir yandan tarifsiz acıların yaşandığı bir yer olarak, bir yandan da milli benliğin ve kimliğin kazanılmasında mühim bir aşama ve çile yolu olarak görülür. Bunun nedeni, 1862-1878 yılları arasında, Bulgaristan’da vuku bulan milli amaçlı çetecilik faaliyetleri ve isyan hadiseleri neticesinde çeşitli yaş, meslek ve sosyal zümrelerden 140 Bulgarın beş kafile halinde Dicle kıyısındaki kadim şehrin kalesine sürgün edilmesidir. Bazı sürgünler, özellikle kış aylarına ve Anadolu’nun çetin iklim şartlarına denk gelen yolculuğu kaldıramazlar; bir kısmı da Diyarbakır’ın havasına ve suyuna alışamaz. Onlarca mahkûm her türlü hayati tehlikeyi göze alarak Halep ve İskenderun veya Erzurum ve Kafkasya üzerinden Romanya’ya firar ederler. Çarptırıldığı ceza süresini doldurmadan af edilenlerin bulunduğu da görülür; geri kalanlar da Ayastefanos Antlaşması (1878) hükümleri gereğince serbest bırakılırlar. Papazdan muallim ve esnafa, tüccardan ressam ve hancıya kadar son derece geniş bir sosyal ve mesleki yelpazede yer alan bu siyasi sürgünlerin bir kısmı gerek Anadolu’daki yolculukları, gerekse de Diyarbakır’da geçirilen yıllar hakkında hatıralarını kaleme almışlar veya ailelerine yolladıkları mektuplarda kent yaşamına dair bilgiler aktarmışlardır. Böylelikle, Diyarbakır ve yöresinin coğrafi konumu, geçmişi, havası, suyu, iklimi, sosyal ve dini yapısı, ibadethaneleri, gündelik hayatı, geçim kaynakları, etnik unsurları ve bunların aralarındaki münasebetler, çarşılar, gelenek ve görenekler, yaşam tarzı, mutfağı hakkında çarpıcı gözlem ve izlenimler aktarılır. Bu tespitlerin Balkanlar gibi tabiat ve iklim bakımından farklı bir coğrafyaya ait insanlar tarafından yapılmış olması, gözlem ve algıları daha da ilginç kılar.
Kitap Yorumları - (4 Yorum)
bulgarların bağımsızlık hareketinin anlamak için okunmalı.
Balkanların kaybedilişini öğrenmek için, savaş öncesi durumu iyi okumak gerekir. Kitapta Osmanlı Rus harbi öncesi balkanlarda yaşananlar anlatılmakta.
Hem Bulgar bağımsızlık hareketine hem de Diyarbakır tarihine ilgi duyanların mutlaka okuması gereken bir kitap.
Diyarbakır’a sürülen Bulgar aydınlarının uzun dönem sürgün yılları ile ilgili ayrıntıların aktarıldığı okunası bir eser.
Benzer Kitaplar
Yeni Toplumsal Hareketler ve Siyasal Tüketicilik
Moğollarda Ceza ve İşkence (Büyük Moğol İmparatorluğu ve İlhanlılar )
Osmanlı’da Hac Kültürünün Dolaşımında Hac el Yazmaları Nebzetü’l-Menaşık Mekke Medine Kudüs
Anadolulu Tanrı Apollon’un İzinde
Sadıkbey Yalıların Dili Olsa
Orhan Bey
Uzun Hasan ve Otlukbeli Savaşı
Ortaçağ İslam Dünyasında Asayiş
Türkiye Selçuklu Devleti Tarihi
Germenlerle Slavların Kökeni Avrupa’daki Türk Boylarının Dönüşümü
Millî Mücadele 1921
Geçmişten Günümüze Doğum, Evlenme ve Ölümde Kütahya
Antik Çağ Mutfak Kültürü
Irak Şiîliği (Arap-Fars Şiîliği Bağlamında) Tarihî, Sosyo-Politik Analiz
Sapiens: Grafik Tarih 2 Uygarlığın Sütunları